18 feb Pesten op de werkvloer bij NU.nl

Pestkoppen op het werk: ‘Ik vond mijn spullen terug in de sloot’

Een op de tien mensen is volgens de Rijksoverheid slachtoffer van getreiter op de werkvloer. Mensen die worden gepest melden zich drie keer zo vaak ziek, en van de mensen die thuiszitten met een burn-out, is een derde op het werk gepest. Waarom komt dit zo vaak voor?

“Helaas is pesten iets waar we ons leven lang niet mee ophouden. Het komt op het werk evenveel voor als op school, in het bejaardentehuis en op de voetbalclub”, zegt Laura Willemse van Stichting Pesten op de Werkvloer.

Hoe homogener de werkvloer, hoe hoger het risico op pestgedrag, volgens Willemse. “Zet veel mensen met hetzelfde geslacht, dezelfde leeftijd, dezelfde religieuze achtergrond en dezelfde opleiding bij elkaar, en de kans is groot dat die groep heftig reageert op iemand die nét even anders is.”

Jordy (26) ondervond dat aan den lijve toen hij een baantje als terreinbeheerder vond bij een bedrijf dat chemische kunstmest mixt. Ondanks de Wajong-uitkering die hij ontving wegens een zware depressie, wilde hij toch de deur uit en zelf geld verdienen. Op zijn afdeling werkten alleen mannen.

Ze stonden erbij en keken ernaar

Zijn taak was simpel, maar belangrijk: hij moest het terrein schoonhouden. Op een ochtend was zijn gereedschap – de kruiwagen, zijn schep en de speciale korrels die chemische stoffen absorbeerden – weg. Dat gebeurde steeds vaker. “Ik vond mijn spullen terug op de raarste plekken. Bijvoorbeeld in de sloot, of in de opslag met chemische ingrediënten die alleen met beschermende kleding betreden mocht worden”, zegt hij.

Vier van de mannen waren het ergst, de rest stond erbij en keek ernaar. Tijdens de pauze zat Jordy alleen. Hij werd uitgescholden voor “loser” of “klootzak”. Eén keer scheelde het een haar, of zijn collega’s hadden hem aangereden met een vorkheftruck.

Een geintje op z’n tijd moet kunnen, toch? Plagen slaat om in pesten als het structureel wordt, één iemand de pineut is en het altijd negatief is, volgens Willemse. Een plaaggeest op de afdeling kan sfeerverhogend werken; iedereen komt aan de beurt en het is gemakkelijk te stoppen. Een pestkop verziekt de werksfeer.

Als je meerdere de grootste pestkop is

De meest voorkomende treitervorm is isoleren en negeren. Denk aan geen koffie voor iemand meenemen, de zondebok buitensluiten van de gezamenlijke lunch of stilvallen als deze persoon iets zegt in de vergadering om vervolgens door te gaan op een ander onderwerp.

Tip nummer één in alle pestprotocollen is dan ook om naar de leidinggevende te stappen. Klein probleempje: in 50 procent van de gevallen is de meerdere de grootste pestkop.

De bijna-aanrijding met de vorkheftruck was voor Jordy de druppel. Hij klopte aan bij zijn leidinggevende. “Maar die man deed niks, hij reageerde niet eens en bleef naar zijn scherm staren.” Ook de baas daarboven had geen boodschap aan zijn verhaal.

Minder bekend, maar een stuk effectiever om pesten op het werk aan te pakken, is diversiteit aanbrengen op de werkvloer. “Hoe meer collega’s van elkaar verschillen, hoe sneller mensen die afwijken ook met open armen worden ontvangen”, zegt Willemse van Stichting Pesten op de Werkvloer.

Niet de eerste die werd weggepest

Omdat Jordy een Wajong-uitkering had, kon hij niet zomaar ontslag nemen. Dat zou het einde van zijn salaris én zijn uitkering betekenen. Hij meldde zich ziek en belde het UWV met de boodschap dat hij weg wilde bij het bedrijf. Uiteindelijk kreeg hij, na een aantal weken thuiszitten en flink wat gemor van de uitkeringsinstantie, toestemming om ontslag te nemen.

“Later hoorde ik dat mijn voorganger bij het kunstmestbedrijf óók een Wajonger was en hij óók is weggepest”, zegt Jordy. Hij vraagt zich af waarom het UWV na dat eerste pestgeval niet strenger tegen het bedrijf heeft opgetreden.

Heeft Jordy nog wat overgehouden aan het pesten? “Ik ben gaan nadenken over wat ik écht wil”, zegt hij. Inmiddels werkt hij als camerajournalist. “En als het op een werkvloer niet prettig is, reageer ik daar direct op. Als ik stank voor dank krijg, ben ik direct weg.”

“We vinden het heel naar voor Jordy dat hij bij zijn werkgever gepest is”, laat het UWV weten in een reactie. “Iedereen heeft recht op een goede werkgever en fijne collega’s. We gaan daarom zorgvuldig om met plaatsingen en doorgaans zijn dit soort signalen aanleiding om met een werkgever in gesprek te gaan.”

Door: NU.nl/Lisa Peters
Beeld: ANP

Lees het artikel op NU.nl